BSE Tesisat Kalite ve Ustalık Anlayışımızla sizlerleyiz.

Mekanik Tesisat Ankara

30 Yıllık Deneyim ve Tecrübemizle Hizmetinizdeyiz.

Ankara Sıhhı Tesisat Firması

DOĞALGAZ MAHAL İÇİ TESİSATLAR

 

Doğalgaz ve Lpg yakmak üzere geliştirilmiş olan kombi kat kaloriferlerinin ülkemizdeki kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır

Kombilerin en önemli avantajı, kullanıcıya arzu ettiği konfor koşullarını bağımsız olarak temin edebilme serbestliği sağlamasıdır. Diğer önemli avantajı ise ısının aynı konut içerisinde üretilip tüketilmesi sayesinde istenilmeyen ısı kayıplarının minumum düzeyde kalması ve kullanımının ekonomik olmasıdır. En önemli dezavantajı ise ilk yatırım maliyetinin özellikle çok daireli apartmanlarda merkezi ısıtma sistemlerine göre yüksek olmasıdır. Işlevsel özellikleri bir takım farklılıklar içeren kombi cihazlarının seçiminde yapılan hatalar ısınma sorunları oluştururken yakıt tüketimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Montajlarda yapılan hatalar ise işletme esnasında cihazlarda karşılaşılan sorunları artırmakla birlikte sonu ölümle bitebilen müessif olaylara neden olabilmektedir.

Kombi kat kaloriferi yatırımının hem tekniğe uygun, hem de ekonomik olarak gerçekleştirebilmesi için aşağıdaki belirtilen kriterlerin göz önünde bulundurulması gerekir.

Cihaz Seçimi

Mahal koşulları, ısıtma sisteminin özellikleri ve kullanıcının ihtiyaçları gözününde bulundurularak yapılmalıdır. Yanlış cihaz seçimi ilk yatırım maliyetini gereksiz yere artmasına, ayrıca işletme problemleri yanında yakıt sarfiyatının da yükselmesine neden olacaktır.

 

Cihaz Montajı

Emniyetli bir yanma ve güvenli kulanım için mutlaka uluslar arası standartlara ve ilgili gaz idaresinin şartnamelerine uyulmalıdır. Cihaz ve tesisat montajı standartlara uygun yapılmadığı taktirde işletmeye alma ve çalışma esnasında istenilmeyen sorunlarla veya daha da kötüsü messif olaylarla karşılaşabileceği unutulmamalıdır.

 

 

Eğitim ve Tecrübe

Cihaz seçimi ve montajında kullanılan teknik elemanlar konusunda deneyimli ve eğitilmiş olmalıdır.

Kombi Cihazlarının seçim kriterleri nelerdir?

Mahal koşulları;

 

Mahalin hacmi

Bacalı veya fanlı kombi cihazları açık yanma hücrelidirler. Yanma işlemini ortam havasını kullanarak yerine getirdikleri için bu tip cihazların monte edildiği mahaller, minimum 10-12 m³ hacminde olmalıdır.

 

 

Havalandırma Durumu

Bacalı ve fanlı cihazlar, içinde bulundukları mahalin havasını kullandıklarından bulundukları hacimler yeterli havalandırmaya sahip olmalıdır.Mahal uygun kesite sahip bir iç mahalden sürekli olarak havalandırmalıdır. Menfez kesitleri cihaz kapasitesine bağlıdır. Ve 24,000 kcal/h’lık bir cihaz için 130cm² dir

 

Hermetik cihazların monte edildiği mahale havalandırma menfezi konulmasına gerek yoktur. Çünkü bu tip cihazlar sanip oldukları özel baca kiti vasıtasıyla, yanma için gerekli taze havayı doğrudan dış atmosferden alır ve eğzoz gazını yine aynı set vasıtasıyla dış ortama tahliye ederler.

Bacalı tip cihaz özel bir uygulama ile dolap ve kapalı bir hücre içerisine monte edilecekse bu durumda bu bölümün üst ve alt seviyelerinde çekiş ve taze hava gereksinimi için sırayla 32-65cm² kesitlerinde birer adet menfez bulundurulmalıdır.

 

Baca durumu

Bacalı cihazların monte edileceği mahalde çekişi iyi, uygun kesite sahip müstakil veya şönt tip bir baca bulunmalıdır. Cihazların bacaya bağlantısında standartların öngördüğü kriterlere uyulmalıdır. Baca bağlantı borusu bacaya tam sızdırmaz olarak bağlamalıdır. Hermetik ve fanlı cihazlar için baca gereksinimi yoktur. Ancak fanlı cihazlarda atık gaz seti, hermetik cihazlarda ise baca kiti uygun konumda ve ölçüde monte edilmelidir.

 

Hermetik cihazlarda atık gaz setinin çıkış noktası bir başka kombinin çıkış setine açılabilir pencere veya herhangi bir hava menfizine 100cm’den daha yakın olmamalıdır. Bu konuyla ilgili olarak standartlarda öngörülen detay uygulama kurallarına riayet edilmelidir.

 

Cihazları duman kanalı ve atık gaz çıkış setlerinin yanabilir malzemelerden uzaklığı minimum 5cm olmalıdır.

 

Bacalı tip kombiler, müstakil bacalı apartmanlarda yukarıdan aşağıya doğru maksimum 5 kata kadar şönt bacalı apartmanlarda ise yine yukarıdan aşağıya doğru maksimum 10 kata kadar uygulanabilir. Daha fazla kat içeren yüksek apartmanlarda ise yine bu sınırları aşan alt katlara Hermetik kombi uygulamak zorundadır.

 

Isı Kaybı

Kombinin monte edileceği konutun ısı kaybı, içinde bulunulan bölgenin iklim koşulları ve binanın yalıtımı dikkate alınarak konfor koşullarını sağlayacak şekilde hesaplanmalıdır. Kombiler genellikle 20,000 kcal/h ve 25,000 kcal/h kapasitelerinde üretilirler. Konutun hesaplanan ısı ihtiyacı dikkate alınarak uygun kapasiteli cihaz belirlenmelidir.

 

 

Kritik devre basınç kaybı

Kombilerde kullanılan sirkülasyon pompaları genellikle 3 devirlidir. Sirkülasyon pompasının debisi konutun ısı ihtiyacını, basma ve yüksekliği ise kalorifer tesisatındaki direnci yenerek nitelikle olmalıdır. Cihaz iç direnci ile kritik devre basınç kaybı toplamı pompanın manometrik basma yüksekliğinden düşük olmalıdır. Aksi takdirde kalorifer tesisatındaki yetersiz sirkülasyon ve ısınamama sorunlarıyla karşılaşılır. Bu nedenle kullanılacak kombinin sirkülasyon pompası karakteristik değerlerini tesisata uygunluğu kontrol edilmelidir. Ayrıca cihaz montajı yapıldıktan sonra, ısıtma tesisatının toplam direnci dikkate alınarak sirkülasyon pompasının çalışma kademesi uygun devre ayarlanmalıdır.

 

 

Tesisat su hacmi ve genleşen su miktarı

Kalorifer tesisatında genleşen su miktarı, kombi cihazı içerisendeki genleşme tankı kapasitesi ile yakından ilgilidir. Tesisat suyunun ısınması sonucu oluşan genleşmenin tank tarafından kompanze edilmesi gerekir. Kombilerde kullanılan genleşme tankı hacmi cihaz kapasitesine göre 6-10 litre arasında değişmektedir. Tesisattaki toplam su miktarı ise radyatör cinsi, boru çapı metrajı ile yakın ilişkilidir. Kombi cihazlarının monte edileceği konutlarda tesisattaki toplam su miktarı maksimum 220 litreyi aşmamalıdır. Bu nedenle kombi cihazlarının yeni konutlarda gerek yakıt tasarrufu gerekse genleşmenin konpanze edilmesi amacıyla düşük su hacimli radyatörlerin kullanımı tercih edilmelidir. Tesisatta mevcut radyatörler kullanılacaksa tesisat su hacminin cihazın genleşme tankı kapasitesine göre uygunluğu kontrol edilmelidir.

 

 

Cihazın modeli, ateşleme şekli

Bacalı, fanlı ve hermetik kombilerin ateşleme türüne göre pilot alevli ve elektronik ateşlemeli modelleri mevcuttur. Pilot alevli cihazlarda çalışma konumunda pilot sürekli yandığından ihmal edilecek düzeyde de olsa ilave bir gaz tüketimi söz konusudur. Elektronik ateşlemeli cihazlarda ise ısıya veya sıcak suya ihtiyaç duyulduğunda ana yakıcı otomatik olarak devreye girmektedir. Bu nedenle elektronik ateşlemeli cihazların kullanımı daha konforlu, yakıt tüketimi daha ekonomiktir. Ancak elektronik ateşlemeli kombilerin ilk yatırım maliyeti biraz daha yüksektir.

Ateşleme türüne göre hangi cihazın seçilmesi gerektiği kararında teknik bir sınırlama yoktur. Bu karar tamamıyla kullanıcının arzusu ve tercihine göre verilmelidir.

 

Cihaz ve tesisat montajında dikkat edilecek hususlar

Kombi cihazları üretim ve uygulama teknolojileri gereği bacalı, hermetik ve fanlı olmak üzere üç farklı modelde üretilir. Ve piyasaya sunulurlar. Işlevsel özellikleri gereği her üç tip cihazın monte edilebileceği mahaller ile ilgili sınırlamalar ve tesisat montajlarına ilişkin kurallar uluslar arası standartlarda tanımlanmıştır.

 

 

Genel Hususlar 

Cihaz ve tesisat montajı, ilgili firmanın montaj kitapçıklarına ve ilgili gaz idarelerinin uygulama prosedürlerine göre yapılmalıdır.

Tesisat ve cihaz montajını yapacak ustalar, ilgili firma ve gaz kuruluşlarının eğitimlerine katılmış, doğalgaz tesisatı uygulamaları konusunda deneyimli olmalıdır.

Montajda kullanılacak malzemelerin gözle muayenesi yapılmalı, montaj öncesi kir, pas ve çapaklardan arındırılmalıdır.

Montajda kullanılacak kalorifer ve gaz tesisatı boruları montaj öncesi antipas boya , montaj sonrası ise uygun renkle boyanmalıdır.

Kombi kat kaloriferlerinin monte edileceği mahalle düz satıhlı, cihaz boyutlarına uygun ölçülere sahip, bir düşey duvar bulunmalıdır. Eğer cihaz, yanabilir malzemeden yapılmış bir duvar üzerine monte edilecekse, duvar mutlaka ısıya dayanıklı bir malzeme ile korunmalıdır.

Cihaz, pilot alevi görülebilecek, kontrol ve kumanda sistemlerinde rahatlıkla müdahale edebilecek şekilde yerden yaklaşık 1,5 metre yüksekliğe monte edilmelidir.

Kombi kat kaloriferine servis ve bakım hizmetlerinin rahatlıkla verilebilmesi için cihaz önden minimum 45cm, yan taraflardan ise 6cm boşluk kalacak şekilde duvara monte edilmelidir.

Cihaz özel bir askı tertibatı ile uygun bağlantı parçaları ( vida, dubel, vb.) kullanılarak sağlam bir şekilde duvara monte edilmelidir.

Bacalı kombilerin duman kanalı sağlam bir şekilde bacaya tutturulmalı, baca giriş kısmı alçı ile sıvanmalı ve tam sızdırmazlık sağlanmalıdır.

Cihaz elektrik fişi mutlaka topraklı bir prize bağlanmalıdır.

Montaj sonrası bütün sistemin montaj kontrolü yapılmalı ve uygunluğu kanıtlanmalıdır. Gaz hattı, ısıtma ve sıcak su devresi, havalandırma, topraklama, elektrik, ve baca atış sisteminin kontrolü yapılmadan cihaz kesinlikle işletmeye alınmamalıdır. Hermetik cihazları baca kiti montajlarında her ne koşul altında olursa olsun kiriş veya kolon gibi binaya ait taşıyıcı unsunlar delinmemelidir.

Kombi Cihazları Nerelere Monte Edilebilir ?

 

A) Bacalı Cihazlar

Taze hava temini yeterli,

Minimum 10-12 m³ hacminde,

Çekici iyi şönt veya müstakil bacası olan mutfak, veya özel cihaz odası gibi mahallere

 

B) Fanlı Cihazlar

Taze hava temini yeterli,

Minimum 10-12m³ hacminde,

Dış ortama azami 3m mesafedeki mutfak, kapalı balkon yada özel cihaz odası gibi mahallere

 

C) Hermetik Cihazlar

Dış ortamda yeterli taze hava sirkülasyonu olan,

Dış ortam azami 3m mesafedeki mutfak, kapalı balkon, veya özel cihaz odası gibi mahallere

 

Kombi Cihazları Nerelere Monte Edilmez ?

 

A) Bacalı ve Fanlı Cihazlar

Banyo,

Yatak odası,

Açık balkonlara,

Kesinlikle monte edilmemelidir. !!!

 

B) Hermetik Cihazlar

Baca kiti aydınlığa verilen mahallere,

Açık balkonlara.

Kesinlikle monte edilmemelidir.!!!

 

 

Gaz Tesisatı Montajı

 

Gaz hattında özel doğalgaz borusu kullanılmalıdır. Gaz tesisatı fittingsli yapılacaksa bağlantı yerlerinde keten ve sızdırmazlık macunu kullanılmalıdır.

Doğalgaz tesisatında kullanılacak borunun çapı ve güzergahı onaylı projeye uygun olmalıdır. Gaz boru çapı cihaz gaz giriş ölçüsünden daha küçük olmamalıdır.

Gaz tesisatının sızdırmazlık testi yapılmadan ve uygunluğu kontrol edilmeden cihaz işletmeye alınmamalıdır.

Gaz hattı sızdırmazlık kontrolü gaz sayacı ile cihaz gaz vanası, ve gaz vanası ile gaz bloğu arasında ayrı ayrı yapılmalıdır.

Kombi girişine gaz açma / kapama amacıyla mutlaka bir adet küresel doğalgaz vanası konulmalıdır,

Gaz boruları dolap içlerinden lambri arkasından, kartonpiyer altından geçirilmez. Mutlaka açıktan çekilmek zorundadır.

Gaz borusunun geçiş güzergahı konusunda ilgili gaz idaresinin şartnamesine uyulmalıdır.

 

Isıtma ve Kullanım Sıcak Su Devresi Montajı

 

Kalorifer tesisatında siyah dikişli boru, kullanım suyu tesisatında ise galvaniz boru kullanılmalıdır.

Soğuk su girişine bir adet açma kapama vanası ile soğuk su tesisatından gelecek pislikleri tutmak amacıyla bir adet filtre konulmalıdır.

Kombinin kalorifer dönüş hattı üzerine bir adet pislik tutucu filtre konulmalıdır.

Tesisat montaj konumuna göre üstten veya alttan dağıtım olabilir. Eğer ısıtma tesisatı üstten dağıtım ise tesisatın en üst noktasına otomatik hava tahliye pürjörü konulmalıdır.

Her bir radyatörün giriş ve çıkışına radyatör vanası konulmalıdır dönüşe konulacak vananın reğlaj ayarı tip olması tavsiye edilir.

Kullanım esnasında radyatörlerde olabilecek havanın tahliye edilebilmesi amacıyla her radyatör grubunda hava tahliye pürjörü olmalıdır.

Herhangi bir nedenle tesisatta oluşacak aşırı genleşme neticesinde kalorifer tesisat suyu 3 bar emniyet ventilinden tahliye olacaktır. Mahalde kirliliğe neden olmamak için 3 bar emniyet ventilinin ucu uygun bir boru parçası ile drejana bağlanmalıdır.

Kombi kalorifer tesisatındaki suyun zorunluluk halinde boşaltılması gerekebilir. Bu amaçla; kalorifer tesisatının en alt seviyesindeki uygun noktaya ( genellikle banyo) boşaltma musluğu takılmalı ve en yakın gidere bağlantısı yapılmalıdır.

Kombinin kullanım sıcak su devresi bulaşık ve çamaşır makinelerini de besliyorsa, uygun yerlere bağlantı muslukları monte edilmelidir.

 

Sonuç;

Türkiye’de ısıtma sektörünün kombi cihazlarıyla tanışması, doğalgazın ülkemize gelmesi ile birlikte başlamış ve tip cihazların kullanımı özellikle 1989 yılından sonra yaygınlaşmıştır. Kombilerin seçimi ve montajları konusunda firmaların ve gaz kuruluşlarının farklı yaklaşımları ve uygulamaları söz konusudur. Yanlış cihaz seçimleri ve uygun tarzda yapılmayan montajlar kullanıcının mevcut sistemlerden beklentilerini karışılayamamasına neden olmakla birlikte, işletmeye alma ve işletme safhasında bir çok problemle karşılaşılmamasına ve hatta ne yazık ki ölümcül olayların meydana gelmesine neden olmaktadır. Bu durum özellikle kullanıcıları mağdur etmektedir.

 

Dolayısıyla satıcı ve montajcı firmalar olarak uluslar arası standartlarda öngörülen montaj kurallarından hiçbir şekilde taviz verilmemeli, yerel gaz idareleri illere göre farklı doğalgaz dönüşüm şartnamesi uygulamak yerine ortak bir şartname uygulamasına geçilmelidir.

Bu makale için www.dogalgazbilgisi.com sitesine teşekkürlerimiz sunarız.

BASINÇLI HAVA TESİSATLARI

 

Basınçlı hava, enerjinin içinde biriktirildiği bir akışkan olarak düşünülebilir. Başka bir formdaki enerjiyi önce tahrik makinasından (elektrik motoru, patlamalı motor, türbin, vs.) mekanik enerji formunda kompresöre aktarılmakla bu "iş makinasında" akışkanın iç enerjisi (bir tür potansiyel enerji veya basınç enerji) şekline dönüştürülmektedir. Daha sonra bu enerjiden, havanın uzak noktalara iletilmesi ve basınç potansiyelinden mekanik enerji elde edilmesi de dahil, çeşitli amaçlarla istifade edilmektedir.

Bütün bu dönüşümler sırasında devamlı olarak "tersinmezlik" kayıpları ile karşılaşır ve bir seri verim kavramları ortaya çıkar. Konular özel bölümünde belirtilen sıra ile ileride ele alınacaktır.

BASINÇLI HAVANIN ÜRETİMİ

KOMPRESÖRLER

Atmosfer havasını alarak sıkıştıran iş makinalarına hava kompresörleri denilmektedir. Bunlar çeşitli yönlerden sınıflamaya tabi tutulabilirler. 1. şemada ISO 5390-1977'de verilen sınıflandırma görülmektedir. Günümüzde, endüstriyel kullanım açısından basınçlı hava kompresörleri daha değişik bir sınıflandırmaya tabi tutulabilirler. 2. şema bu yönden ele alınmıştır.

Kompresörler için en karakteristik iki büyüklük işletme basıncı aralığı ve serbest hava debisidir. Bu debi basınçlı havanın emiş şartlarına getirildiğinde haiz olacağı debidir. PNEUROP standartlarına göre (5) standart emiş şartları 20 °C, 1 bar'dır. Fizikte kullanılan Nm3 (Normal m3) 0°C 760 Torr şartlarında belirlenen hacimdir.

Basınç Birimleri:

Teknikte basınç ölçü birimleri gittikçe daha çok ISO ölçü sistemine uygun olarak belirtilmektedir.

Ancak günümüzde hala eski kataloglar ve ölçü aletleri kullanılmakta olduğundan Tablo 1'de bunlar karşılaştırılmıştır.

Kompresör Dairesi:

Basınçlı havanın elde edilip depolandığı ve hazırlandığı kompresör dairelerinde bulunan belli başlı tesisat elemanları:

- Kompresör ünitesi (Hava emiş filtresi, ara ve art soğutucular, yağ soğutucu ve ayırıcıları, emniyet süpapı, yüksüz kalkma, kapasite kontrol ve emniyet organları, tahrik motoru, ve sair tüm elemanları ile komple)

İlave basınçlı hava art soğutucu ve su ayırıcılar

Basınçlı hava tankları

Basınçlı hava (yağ) filtreleri

Basınçlı hava kurutucular

Bağlantı boruları ve vanalar

Yağlı kondens suyu tesisatı

Basınçlı havanın elde edildiği kompresör dairesi havadar, dış ortama kolayca açılan, sağlam zeminli bir hacım olmalıdır. Çimento-Tekstil gibi atmosferin çok tozlu ve uçucu elyaflı olduğu sanayilerde ve tozlu bölgelerde kompresör daireleri tam kapalı yapılarak, içeriye filtrelenmiş hava veren havalandırma sistemleri öngörülmelidir. Bazı durumlarda kompresör emişi daha az tozlu bur ortama doğru bir emiş borusu ile uzatılarak kompresör hava emiş filtresi buraya yerleştirilebilir. Emiş borusu boyutlandırılırken emişteki kayıpların 50 mbar'ın altında kalmasına dikkat edilmelidir.

Kompresör dairesinin havalandırılmasında, bu hacımda ısıya dönüşen enerjiden ortam havasına geçen kısmının atılmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde kompresör dairesinde müsaade edilemeyecek derecede sıcaklık yükselmeleri meydana gelir. Pratik hesapta kompresör tahrik motorunca kullanılan enerjinin tümünün ısıya dönüştüğü kabul edilebilir. Bu enerjiden, diğer akışkanlarla götürülen kısım (soğutma suyu, tesisatta kullanılan basınçlı hava) çıkarıldığında havalandırma ile atılması gereken ısı miktarı bulunabilir.

Hava soğutmalı kompresörlerde doğrudan doğruya tahrik motoru milinden veya kompresör ana mili üzerinde tahrik edilen vantilatörler soğutma havasını kompresör silindirleri veya ara soğutucular üzerine üflerler. Ayrı bir elektrik motoru ile tahrik edilen vantilatörler de vardır. Soğutma işlevini tamamlayan

sıcak havanın aynı hacimdeki diğer bir kompresörün veya hava soğutmalı basınçlı hava kurutucusunun üzerine yönlendirilmemesi gereklidir. En uygunu bu havanın doğrudan doğruya dışarıya veya egzost hava davlumbazına doğru üfletilmesidir.

Basınçlı hava kompresörünün hava sevk verimini etkileyen en önemli iki dış faktör, emilen havanın sıcaklığı (0 kompresör dairesi sıcaklığı) ve emişteki basınç kayıplarıdır. Bu bakımdan, hava emiş filtresinin uygun boyutlandırılmış olması büyük bir önem taşır. Şekil 1'de bir basınçlı hava kompresör dairesinin yerleşim planı verilmiştir.

Kompresör Emiş Havasının Kalitesi:

Basınçlı hava atmosferden elde edildiğine göre, atmosfere herhangi bir şekilde karışmış gaz, aerosol, buhar yanında emiş filtresinde geçebilen katı partiküller hava ile beraber kompresörden geçerek ve kompresör silindir ve supap yüzeylerinden yağ ile koklaşmış yağ partiküllerini de taşıyarak basınçlı hava içerisine intikal ederler. Örneğin tekstil fabrikalarındaki iyi filtrelenmemiş basınçlı havanın içinde mikroskobik elyaf şeklinde bulunan partiküller bazı kullanım noktalarında özel problemler yaratabilirler. Emiş havası ne kadar tozsuz ise, kompresör arızaları o kadar seyrek, yağ, seperatör ve filtrelerin ömrü o kadar uzun olur. Bu bakımdan kompresör dairesi havasının temizliğine ve kompresör emiş filtresinin etkinliğine azami dikkat harcanmalıdır.

Basınç Seviyeleri:

Fabrikalarda ve özel yapılarda tesis edilen basınçlı hava şebekeleri genellikle 7-10-16 bar gibi basınç değerlerinde öngörülmektedir. Bir işletmede, iki ayrı basınç seviyesinde basınçlı havaya gereksinme duyulabilir. Her seviyede gereken basınçlı hava miktarına bağlı olarak iki ayrı bağımsız tesisat kurulabilir. Düşük olan basınçta gereken hava debisi nispeten az ise, yüksek basınçlı devreden bir regülatör vasıtası ile alçak basınçlı devreye hava basıncı düşürülerek verilebilir.

 

 

 

Genel Kompresör Konstrüksiyonları:

Günümüzde bakım kolaylığı ve işletme emniyeti açısından daha avantajlı olan yağ püskürtmeli vidalı kompresörler gitgide pistonlu kompresörlerin yerini almaktadır. (Resim 1-6)

Yağ püskürtmeli vidalı kompresörler 13 bar basınca kadar tek kademeli olarak yapılabilmektedir. Zira emiş tarafından vidalar arasına enjekte edilen yağ, çıkış sıcaklığının 80-100°C civarında tutulmasını temin etmektedir. Buna karşılık yağsız vidalı kompresörlerde sıkıştırma isentropik olmamakta ve sıkıştırılan havanın sıcaklık yükselmesi diğerinden fazla olmaktadır. Bu kompresörlerde bir kademedeki sıkıştırma oranı 3,5'i geçmemelidir. Bu bakımda pratikte 3,2 bar'a kadar tek kademe, 10 bar'a kadar 2 kademe ve bunun üzerinde 3 kademe dizayn edilmektedir. Kademeler arasında ara soğutucular bulunmaktadır. (Resim 7-9)

Küçük pistonlu kompresörler 8 bar'a kadar tek kademeli, bunun üzerinde daha fazla kademeli olarak dizayn edilirler. Orta kapasitedeki (2-6 m3/dak serbest hava) pistonlu kompresörlerde bir kademedeki sıkıştırma oranı 3, 5'i geçmemelidir.

Kompresör Üniteleri:

Küçük ve orta boy kompresörler basınçlı hava tankı ve sistemde bundan önce gelen diğer aksesuarları ile birlikte kompakt bir ünite halinde temin edilebilirler. (Resim 10-12) Son yıllarda bazı firmalar üniteye basınçlı hava kurutucusu ve yağ filtrelerini de ilave etmişlerdir.

Gürültü Sorunu:

Hava kompresörlerinin çıkardığı gürültü bir çeşit çevre kirliliği olduğu için, izole edilmesi gerekir. Kompresör dairelerinde gürültünün dışarıya aksettirilmemesi için alınacak önlemler dışında , kompresör üniteleri sessiz kabinler içine alınabilirler. Böylece gürültü seviyesi 10-15 dB azaltılabilir.

Basınçlı Hava Kompresörlerinin Kapasite Kontrolü:

Kapasite kontrolü şebeke basıncına göre yapılır.

Pistonlu Kompresörler:

Küçük tiplerde çalış-dur (on-off) kontrolü yapılır. Basınç aralığı en az l bar olup 3-4 bar'a kadar çıkabilir. Küçük atölye ve kullanım yerlerinde bu şekil uygulanır. Büyük motor güçlü kompresörlerde sık dur- kalk'lar elektrik motoru için mahzurlu olduğundan yükte-boşta çalışma şeklinde kapasite kontrolü yapılır. Elektrik motorlu tiplerde kompresör emme supapları pnömatik kontrol düzeni ile devamlı açık tutulmakla kompresör tahrik edildiği halde hava basmaz. Patlamalı motorlarla tahrik edilen pistonlu kompresörlerde uygulanan diğer bir yöntem merkezkaç veya manyetik kavrama kullanılmasıdır. Motor devamlı çalıştığı halde, kavramaların kumanda ile kavradığı sürelerde çalışır.

Vidalı Kompresörler:

Boşta bekleme zamanı kontrollü dur- çalış kumandasında normal basınç aralığı 1 - 2 bar'dır. Basıncın fazla dalgalanması istenmeyen şebekelerde basınç aralığı 0,5 bar'dır. Büyük vidalı kompresörlerde (P motor 37 kW) oransal kontrol düzeni ile şebeke basıncı devamlı sabit kalacak şekilde kapasite kontrolü yapılması mümkündür. Muhtelif çözüm şekilleri sağlanacak enerji tasarrufu açısından karşılaştırılmalıdır.

Yağ Soğutucuları:

Yağlanan vidalı kompresörlerin yağ soğutucuları hava veya su soğutmalı olabilmektedir. Sıkıştırma için sarf edilen enerjinin büyük bir kısmı yağa geçtiğinden, yaklaşık 50 - 80°C sıcaklıktaki bu ısıdan faydalanmak mümkündür.

BASINÇLI HAVANIN DEPOLANMASI

Basınçlı Hava Tankları:

Basınçlı hava tankları dikey veya yatık silindirik şekilde olabilir. Bu tanklar ülkemizde TS 1203 standardına göre imal ve test edilmektedir. Tank üzerinde el veya adam deliği, hava giriş - çıkış, su boşaltma, emniyet süpabı, manometre bağlantı ağızları bulunmaktadır. Tanklar test sertifikası alarak teslim edilirler ve bir yıllık periyotla basınç testine tabi tutulurlar. Basınçlı hava tankları kompresör dairesi içine veya açık havaya konulabilir. Tablo 2'de ana ölçüleri saç kesiminde asgari fireye göre tayin edilen dik basınçlı hava tanklarına ait bir ölçü tablosu verilmiştir.

BASINÇLI HAVANIN HAZIRLANMASI İlave Art Soğutucular:

Bilhassa soğuk bölgelerin şartlarına göre dizayn edilmiş olan vidalı kompresörlerin art soğutucuları yetersiz olduğunda ilave art soğutucular tesis edilmektedir. Bunun dışında bazı kompresör dizaynlarında art soğutucular ayrı olarak verilmektedir. Kompresör soğutulmasına paralel olarak, basınçlı hava art soğutucuları da hava veya su soğutmalı alabilirler. (Resim 13-14) Soğutma sonucu yoğuşan su, basınçlı hava içinde bulunabilecek aerosol buharı durumundaki yağın bir kısmını da birlikte sürükleyerek , su ayırıcıda havadan ayrılır. (Ek 3'teki abak) Bu su, ayırıcıdan şamandıralı veya selenoit vanalı otomatik tahliye tertibatı yardımıyla tahliye edilir. Hava soğutmalı art soğutucular, en uygun şekilde kompresör dairesi duvarındaki bir pencereye yerleştirilirse buranın havalandırılmasına bir katkıda bulunabilirler. Su soğutmalı art soğutuculardan basınçlı havanın çıkış sıcaklığı, su giriş sıcaklığının yaklaşık 5°C üzerindedir. Hava soğutmalı art soğutucularda ise, bu değer soğutma havası sıcaklığının 10 - 20°C üzerindedir.

Basınçlı Hava Kurutucuları:

Basınçlı hava sıcaklığının düştüğü bölümlerde yoğuşan su, tesisatta paslanmadan ötürü arızalara neden olabilir. Bu bakımdan genellikle çelikten olan boru şebekesine verilmeden önce, basınçlı hava içindeki nem, tesisatın ileri bölümlerinde ayrışmayacak mertebede havadan ayrılmalıdır. Havanın kurutulması suni olarak soğutulup neminin ayrıştırılması veya nem çekici (higroskopik) bir madde içinden geçirilmesi ile yapılır. Buna göre prensip olarak iki çeşit basınçlı hava kurutucu mevcuttur:

Soğutmalı ve apsorpsiyonlu tipler. Bunlardan soğutmalı olanlar havanın çiğlenme sıcaklığını en az + 2°C'ye apsorpsiyonlu olanlar ise 70°C'ye kadar düşürülebilirler. (Resim 15- 16)

Basınçlı Hava (Yağ) Filtreleri:

Yağlanan tipteki hava kompresörlerinden gelen hava içinde kompresörün tip ve durumuna göre 3-50 ppm mertebelerinde yağ mevcuttur. Boya, pnömatik kontrol aletleri gibi birçok kullanıcılarda yağ ve diğre katı partiküller büyük kalite ve işletme problemleri yaratırlar. Bu bakımdan basınçlı havanın filtrelenmesi gerekir. Son dönemlerde yapılan bütün tesisatlarda basınçlı hava filtreleri öngörülmektedir. Yağın önemli olmadığı durumlarda 20 -30 ^m'den büyük partikülleri filtreleyen sinter - metal elemanlı filtreler kullanılır. Basınçlı hava içindeki yağ ile 0,1 ^m'ye kadar irilikteki partikülleri filtreleyen basınçlı hava filtreleri ön ve hassas olmak üzere iki kademeye ayrılmaktadırlar. Ön filtreler yağı genellikle 1 mg/m3 'e kadar, hassas filtreler ise 0,01 mg/m3'e kadar filtreleyebilmektedir. (Resim 17) Ön ve hassas filtrelerden geçirilerek yağsızlaştırılmış basınçlı hava, daha sonra bir aktif kömür ve toz fi litresinden geçirilerek CO, koku ve tüm katı partiküllerden arındırıldıktan sonra, solunum havası olarak da kullanılabilir. Şekil 2'de yukarıda bahsedilen çeşitli basınçlı hava tesisatı elemanlarının tesisattaki yerleri işlevsel açıdan belirtilmiştir.

BASINÇLI HAVANIN İLETİM VE DAĞITIMI Bağıntı Boruları Ve Vanaları:

10 bar'a kadar basınçlı hava şebekelerinde 1 /" çapa kadar galvanizli borudan pasolu ve rakorlu bağıntılar tercih edilirken bunun ötesinde flanşlı bağlantılar geçmektedir. Kurutucu bulunan sistemlerde 16 bar'a kadar şebekelerde kaynaklı dikişli çelik borular rahatlıkla kullanılabilir. 2"e kadar çap ve 10 bar'a kadar basınçlarda küresel vanalar, diğer tesisat vanaları yanında kullanılabilir. Daha büyük çaplarda kelebek vanalar basınç kaybı bakımından avantajlıdırlar.

İletim ve Dağıtım:

Basınçlı hava kurutucu kullanılmayan şebekelerde boru içine akan havanın sıcaklığı düştükçe hava içindeki su buharı yoğuşur ve hava ile birlikte sürüklenir. Tesisatın kritik noktalarına koyulacak su tuzakları yardımıyla alt noktalardan su tahliyesi yapılabilir. Branşmanlarda alınması tavsiye edilen diğer bir önlem branşman çıkışının üstten yapılmasıdır.

Boru dağıtım şebekeleri çatal, balık kılçığı ve halka şeklinde yapılabilir. Uç noktaların yakınında ani yüksek debi kullanan kullanıcılar varsa buraya uç basınçlı hava depolan tesis edilebilir. Böylece borulardaki hız ve basınç dalgalanmaları azaltılabilir. (Şekil 3)

Uç Kullanıcıların Bağlanması:

Hızlı bağlantı kaplinleri ve hortumlar: Kullanıcının ufak yer değiştirmelerini karşılamak için branşman ucuyla kullanıcı arasında hortum bağlantısı tercih edilir. Özel hızlı bağlantı kaplinleri kullanıcı gerecin sökülüp bağlanmasında sürat temin eder. (Şekil 4-5)

 

BASINÇLI HAVANIN ŞARTLANDIRILMASI

Bazı basınçlı hava son kullanıcıları şebeke havasından farklı nitelikte havaya gereksinim gösterirler. Bunlar 4 kategoride toplanabilir.

Havanın Nem İçeriği Bakımından:

Bilhassa basınçlı hava kurutucusu olmayan sistemlerde kullanıcıdan hemen önce bir su tutucu veya basınçlı hava kurutucu koyularak, bu kullanıcının istediği özel kuruluktaki basınçlı hava elde edilir. Bazı şebekelerde kompresör dairesinde soğutmalı tipte basınçlı hava kurutucu varken, kullanıcıda daha kuru bir havaya gereksinim olabilir. Bu durumda, bu branşmanın başına apsorbsiyonlu basınçlı hava kurutucu koyulabilir. Bu kurutucunun kapasitesi branşmandaki gereksinimi karşılayacak kadardır.

Havanın Partikül İçeriği Bakımından :

Daha önceki filtrelerden farklı nitelik gösteren özel basınçlı hava filtreleri kullanılabilir.

Havanın Yağ İçeriği Bakımından :

Basınçlı hava silindirleri, basınçlı hava motorları gibi hava kullanan sistemler ve el aletlerinin yağlanması, basınçlı hava boru hattı yağlayıcılarında havaya dozlanan yağ ile temin edilir.

Havanın Rutubetlendirilmesi :

Ameliyathane solunum havası uygulamalarında kuru hava içine nem veren rutubetlendiriciler kullanılır. Bunlar genellikle nargile prensibine göre çalışırlar.

Yağlı Kondens Suyu Tesisatı

Yağlı kompresörün ara soğutucu, art soğutucu su ayırıcılarından, basınçlı hava tankı, filtre ve basınçlı hava kurutucuda havadan ayrılan yağlı kondensatın doğrudan kanalizasyona veya zemine atılması çevreye büyük kirletici yük getirmektedir. Buna mani olmak için yağ su separatörleri kullanılmaktadır. En kolay yol statik- yerçekimi-tabakalaşma prensibine göre çalışan ayırıcıların kullanılmasıdır. Kondens suyundan ayrılan yağlar ayrı bir kapta biriktirilerek yeniden değerlendirilmek üzere toplama noktalarına teslim edilmektedir.

 BASINÇLI HAVA TESİSATININ BOYUTLANDIRILMASI

KOMPRESÖR KAPASİTESİNİN TAYİNİ

Basınçlı hava kullanıcılarının bir listesi yapıldıktan sonra bunlardan her birinin sarfiyatları ve işletme periyotları saptanır. Günümüzde matbaacılıktan tekstil sanayine, ambalaj makinalarından özel montaj istasyonlarına, plastik makinalarından boyahanelere kadar basınçlı havanın kullanıldığı çok çeşitli alanlar mevcuttur. Özel makinaların kataloglarında istenilen hava özelikleri ve serbest hava cinsinden sarfiyat belirtilmiştir. Bunun belirtilmediği (eski) makinalarda basit bir işletme deneyi ile sarfiyat bulunabilir. Makinalar çalışırken, bunların eş zamanlılık durumları da işletme uzmanından öğrenilmelidir.

Çeşitli amaçlı ve çok sayıda kullanıcının bulunduğu basınçlı hava tesislerinde kullanılacak basınçlı hava debisinin hesabı bir takım tahminlere dayandırılmak zorundadır. Burada mümkünse üretim prosedür ve rakamlarından hareketle (her bir havalı el aleti veya hava kullanan makinanın günlük / saatlik fiili çalışma süresi x ortalama hava sarfiyat değeri) bir vardiyadaki toplam basınçlı hava tüketimi hesaplanabilir. Tablo 3'de havalı el aletlerinin hava sarfiyatı verilmiştir (9). Tablo 4'de örnek olarak bir işletmenin hava kullanma hesap tablosu verilmiştir (7).

Basınçlı havanın 1. derecede üretim amacı ile kullanıldığı işletmelerde kompresör kapasitesinde yeterli emniyet öngörülmelidir. Aşağıdaki tabloda tüm sarfiyatı karşılayan kompresörlerin sayısına göre olması gereken minimum rezerve yüzdesi verilmiştir.

Bunun ötesinde bilhassa hava soğutmalı, atölye tipi pistonlu kompresörlerin 24 saat devamlı çalıştırılmaları tavsiye edilmez. Bakım ve yağ soğutma için bu kompresörlerin kapasiteleri %25 -%50 civarında toleranslı seçilmelidir.

Alışveriş & iş Merkezleri İklimlendirme Sistemleri Teknik ve Ekonomik Tasarım Kriterleri

 

İş ve alışveriş merkezlerinin iklimlendirme sistemlerinin tasarımı, iç ortam konfor şartlarının gereksinimlerine aynen ihtiyaç duyar, bunlara ilave olarak karakteristik açıdan birbirinden çok farklı şartlara ihtiyaç duyulan mekanları da içinde barındırır. Doğru taze hava karışım oranları ile içerideki işlemler dikkate alınarak teknik ve ekonomik açıdan yatırımcı tercihlerine sunulur.

 

1. Konfor: En önemli tasarım kriterleri; Sıcaklık, Taze hava miktarı, Filtrasyon, Bağıl Nem, Toz tutuculuk, Ses seviyesidir.

2. Kurulum maliyeti ve İşletme maliyeti: Sistemin ilk yatırım maliyeti ve ekonomik ömrü içinde ortaya çıkan işletme ve bakım maliyetlerinin dikkate alınması gerekir.

3. Servis ve bakım kolaylığı: Sürdürülebilir bir iklimlendirme sisteminin en temel fonksiyonlarından birisi de, kesintisiz operasyon için servis ve bakım metotları ve kolaylığıdır.

Hastane İklimlendirme Sistemleri Teknik ve Ekonomik Tasarım Kriterleri

 

Hastane iklimlendirme sistemlerinin tasarımı, konfor iklimlendirmesinde fazla önem taşımayan bazı konuların hassas bir şekilde ele alınmasını gerektirir ve çoğunlukla iç ortam şartlarını orada yapılan işlemler belirler.

 

1. Konfor: En önemli tasarım kriterleri; Sıcaklık, Taze hava miktarı, Filtrasyon, Basınç, Septik-Aseptik ortamlar, Bağıl Nem, Toz tutuculuk, Ses seviyesidir.

2. Kurulum maliyeti ve İşletme maliyeti: Sistemin ilk yatırım maliyeti ve ekonomik ömrü içinde ortaya çıkan işletme ve bakım maliyetlerinin dikkate alınması.

3. Servis ve bakım kolaylığı: Sürdürülebilir bir iklimlendirme sisteminin en temel fonksiyonlarından birisi de, kesintisiz operasyon için servis ve bakım metotları ve kolaylığıdır.

Otel İklimlendirme Sistemleri Teknik ve Ekonomik Tasarım Kriterleri

 

Otellerde iklimlendirme sistemlerinin tasarımı, temelde konfor iklimlendirmesinde yer alan tüm etkenleri içinde barındırır, bireysel kullanım alanlarına sahip olan mekanlarda yatak odası vb. kullanıcı kontrolüne bırakılan sistemler tercih edilir, toplu yaşam alanları ise fitness, havuz, konferans salonu vb. taze hava destekli iklimlendirme çözümlerine ihtiyaç duyar.

 

1. Konfor: En önemli tasarım kriterleri; Sıcaklık, Taze hava miktarı, Filtrasyon, Bağıl Nem, Toz tutuculuk, Ses seviyesidir.

2. Kurulum maliyeti ve İşletme maliyeti: Sistemin ilk yatırım maliyeti ve ekonomik ömrü içinde ortaya çıkan işletme ve bakım maliyetlerinin dikkate alınması gerekir.

3. Servis ve bakım kolaylığı: Sürdürülebilir bir iklimlendirme sisteminin en temel fonksiyonlarından birisi de, kesintisiz operasyon için servis ve bakım metotları ve kolaylığı

Isı Geri Kazanım Sistemleri

Isı geri kazanımlı havalandırma cihazları ile taze hava ve egzos havası arasında ısı transferi gerçekleştirilerek havalandırma sırasında kaybedilen ısı enerjisi geri kazanılır ve havalandırmadan kaynaklanan oda sıcaklığı değişiklikleri düzenlenir.Böylece sürekli olarak rahat ve temiz bir ortam sağlanmış olur. Konvensiyonel havalandırma sistemlerinde taze havadan gelen ilave klima yükleri bulunmaktadır.Isı geri kazanım cihazlarında ise klima sistemi üzerine eklenen yük azaltılarak enerji tasarrufu sağlanır.

E-IGK modeli ısı geri kazanım cihazları son derece düşük kabin yükseklikleri nedeniyle, asma tavan içine monte edilebilmelerine olanak sağlar.Asma tavan içine askı elamanları ile monte edilirler.Bu nedenle inşai ve metel profil kaideye gerek duyulmaz.

E-IGK modeli ısı geri kazanım ünitelerinin diğer bir özellğide taze hava sevkinden yoksun olan tekli split, multi split veya değişken soğutuculu debili sistemlerde beraber kullanılabilirler.E-IGK modeliısı geri kazanım cihazları 10 farklı model ile (250-4000m3/h)çok geniş bir uygulama alanını kapsar.

Isı geri kazanım cihazları yatay ve dik olarak iki farklı uygulamaları mevcuttur.Hücreler ekstrüzyon yönetimiyle aliminyum profil kullanılarak oluşturulmaktadır.Profil kesiti, montajı kolaylaştırmak ve dayanımı artırmak amacıyla bu işi için özel olarak seçilmiştir.

Aliminyum profiller yine bu işe özel olarak tasarlanmış mukavemeti arttırılmış, aliminyum veye plastik köşe parçaları ile bağlanmaktadır.Bu köşe parçaların kullanılması şu avantajları birlikte getirmektedir.

Yüksek mekanik mukavemet

Konstrüksiyonda esneklik

Boyutlarda standartlık

Panellerin rahat sökülüp ve takılması

Yerinde kolay ve kısa sürede montaj Tüm paneller, çift kat galvaniz sacdan,sandviç panel olarak imal edilmekte ve iki sac arasında 25mm kalınlığında, yoğunlukları 50kg/m3 ve 70kg/m3 olan cam veya taş yünü malzemesi yer almaktadır. Bu malzemeler yüksek ısı ve ses özelliğine sahiptir.Paneller ve profil arasında yer alan özel contalar sayesinde tam sızdırmazlık sağlanmaktadır.Paneller, özel kapak mandallarısayesinde çok kolay sökülüp takılabilmektedir.Standart olarak panel dış yüzeyi ve iç profiller elektrostatik toz boya ile boyanmakta ve 200 c'de fırınlanmatadır.

 

İÇ ELEMANLARI

FANLAR: Isı geri kazanım cihazlarının en önemli elamanları olup basınçları yenerek gerekli miktarda havanın sisteme verilmesini sağlar.Fanların tümü Avrupa'nınen iyi fan üreticisinden olan NICOTRA'dan temin edilmektedir. Kullandığımız fanlar 250-2000m3/h'e kadar tek emişli direkt motora akuple (Bu fanlarda kullanılan motor 220V (monofaze) fanlar kullanılmaktadır.2500-4000m3/h'e kadar tek veya çift emişli fanlar kullanılmakta 380V (trifaze) olup NICOTRA'nın vermiş olduğu özel bilgisayar paket programı ile tüm parametreler göz önüne alınarak seçilir.

Isıtma ve Soğutma Serpantini: Isıtma ve soğutma işlemleri, serpantinler vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir.Serpantin boru ve kanat malzemeleri Cu-AI olup, serpantinler dikişsiz bakır borudan kanatlar ise ısı iletim yüzeyini oluşturan aliminyum kanatlardan oluşmaktadır.Kanat aralıkları, istenen debi ve kapasiteye göre hesaplanır.İstenen özellikte ve kapasitede imal edile soğutma ve ısıtma serpantinleri ile havanın istenen sıcaklık derecesine şartlandırılması mümkündür.Soğutma serpantinlerinde hava hızı 2-3m/s arasında, ısıtmada ise 2-3,5m/s arasında isteğe göre değişmektedir.Soğutma serpantinleri 6/10,7/12,7/11 C gibi soğuk sulu veya direkt expansiyon tipi, ısıtma serpantinleri 90/70,70/90,60/50 C gibi sıcak sulu imal edilmektedir.Ayrıca elektrikli ısıtıcı uygulamalarımızda mevcuttur.

Filitre: Isı geri kazanım cihazlarında yıkanabilir (poliüretan) kaset filtre kullanılmaktadır.

Isı Geri Kazanım :Avrupa'nın en iyi üreticilerinden olan HEATEX ve RECUPERATOR markası ısı geri kazanım cihazları, soğuk ve sıcak hava akışları arasındaki sıcaklık farkından yararlanarak mahalden atılan sıcak yada soğuk hava içerisinde enerjinin bir kısmının geriye kazanılmasını sağlarlar.Plakalı tip kullanılmakta olup %40-60 arasında (hava şartlarına göre) enerji verimleri sağlanmaktadır.Bu sebeple atık ısıdan elde edilen enerji verimi sayesinde işletme maliyetleri minimize edlir.

Aksesuarları:

Hız regülatörleri

Elektrik panosu

Elektrikli ısıtıcı

Sulu serpantin

Global partnerlerimiz ve seçkin yatırımcı müşterilerimizin, bize vermiş olduğu güçle; Mekanik tesisat proje, mühendislik ve taahhüt ( Isıtma Tesisatı, Havalandırma Tesisatı, Klima Tesisatı, Sıhhi Tesisat, Yangın Tesisatı ve Endüstriyel Sistemler ) alanında sektörün öncülüğünü yapmaktayız.

Faaliyet Alanlarımız

  • Isıtma, soğutma, havalandırma, klima, sıhhi tesisat sistemlerinin projelendirilmesi, taahhüdü ve danışmanlığı.
  • Bina Otomasyon Sistemi ve Akıllı Bina Sistemleri uygulamaları.
  • Yangın İhbar ve Söndürme Sistemleri danışmanlık ve uygulamaları
  • Otel Mekanik Tesisatı
  • VRF Sistemi Proje ve Uygulamaları
  • Basınçlı Hava Tesisatı
  • Hastane Tesisatı
  • Klima Santralleri ve Hücreli aspiratörler
  • Galvaniz Hava Kanalları İmalatı
  • Paslanmaz Çelik Tesisat Borulaması
  • Endüstriyel Ekipman İmalatı
  • Saç Kaplama İzolasyon uygulaması